De harde feiten: The Lancet waarschuwt, EenVandaag bagatelliseert

Desinformatie over mineralentekorten: Een kritische evaluatie van EenVandaag‍

In een recent blog van het tv programma EenVandaag wordt beweerd dat zorgen over mineralentekorten in ons voedsel onnodig zijn. Het artikel suggereert dat de afname van mineralen in voedsel door moderne landbouwpraktijken geen significante gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Dit standpunt, dat mineralentekorten worden overdreven, is echter misleidend en in strijd met de bevindingen van grootschalige wetenschappelijke studies, waaronder een recente publicatie in The Lancet Global Health. Terwijl EenVandaag het probleem bagatelliseert, wijzen wetenschappelijke gegevens op het tegendeel: mineralentekorten zijn wereldwijd een ernstig gezondheidsprobleem met verstrekkende gevolgen.

Wat zegt EenVandaag?

In hun artikel stelt EenVandaag dat de hoeveelheid mineralen in ons voedsel weliswaar is afgenomen, maar dat dit geen grote gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Ze bagatelliseren de situatie en stellen dat het probleem “niet zorgwekkend” is en dat we ons hier geen zorgen over hoeven te maken. "Er zitten genoer zitten genoeg andere stoffen in ons eten die wel voedzaam zijn."
Deze bewering negeert echter de omvang en impact van mineralentekorten die door wetenschappers wereldwijd worden gerapporteerd.

Het onderzoek van The Lancet Global Health: een alarmerend beeld

In scherp contrast met het relativerende blog van EenVandaag, biedt het recente onderzoek in The Lancet Global Health (gepubliceerd op 29 augustus 2024) een gedetailleerde en alarmerende analyse van de wereldwijde tekorten aan essentiële micronutriënten.
Uit deze studie blijkt dat meer dan 5 miljard mensen onvoldoende belangrijke voedingsstoffen zoals jodium, vitamine E en calcium binnenkrijgen.
Meer dan 4 miljard mensen krijgen onvoldoende ijzer, riboflavine, foliumzuur en vitamine C binnen.
Het is de eerste studie die op zo’n grote schaal de mondiale tekorten aan micronutriënten beschrijft en kwantificeert, met een specifieke focus op geslacht en leeftijdsgroepen.
Het onderzoek toont aan dat wereldwijd miljarden mensen dagelijks niet genoeg voedingsstoffen binnenkrijgen, wat ernstige gevolgen heeft voor hun gezondheid en het menselijk potentieel .

De belangrijkste bevindingen

De Lancetstudie brengt verontrustende cijfers naar voren over de ontoereikende consumptie van essentiële micronutriënten:

Jodium: 68% van de wereldbevolking krijgt niet genoeg jodium binnen. Dit tekort kan leiden tot cognitieve stoornissen, vooral bij kinderen, en schildklierproblemen bij volwassenen.

Vitamine E: 67% van de mensen wereldwijd heeft een tekort aan vitamine E, wat een belangrijke antioxidant is die helpt om celschade te voorkomen en een rol speelt in het immuunsysteem.

Calcium: 66% van de wereldbevolking krijgt onvoldoende calcium, wat het risico op osteoporose vergroot, vooral bij ouderen en vrouwen na de menopauze.

IJzer: 65% van de mensen lijdt aan een ijzertekort, wat kan leiden tot bloedarmoede, vermoeidheid, en een verminderde immuunfunctie, vooral bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd.

Riboflavine (Vitamine B2): 55% van de mensen krijgt niet genoeg riboflavine binnen, een vitamine die cruciaal is voor energieproductie en gezonde huid en ogen.

Foliumzuur: 54% krijgt te weinig foliumzuur, wat bij zwangere vrouwen kan leiden tot aangeboren afwijkingen bij de foetus.

Vitamine C: 53% van de mensen heeft een tekort aan vitamine C, wat leidt tot een verzwakt immuunsysteem en, in extreme gevallen, scheurbuik .

De onderzoekers wijzen erop dat deze tekorten variëren per regio en per bevolkingsgroep.
Vrouwen hebben in veel gevallen een hoger risico op tekorten aan ijzer, jodium, vitamine B12, en selenium, vooral tijdens de zwangerschap en borstvoeding.
Aan de andere kant hebben mannen vaker een tekort aan calcium, niacine (Vitamine B3), thiamine (Vitamine B1), zink, magnesium, en de vitamines A, C en B6.

Over seleniumtekort en hartfalen schreven we eerder.

Risico’s en gevolgen van mineralentekorten

De gevolgen van deze tekorten zijn verstrekkend en complex. Tekorten aan micronutriënten, vooral mineralen zoals ijzer, calcium, en jodium, leiden tot wat in de volksgezondheid bekend staat als “verborgen honger”. Deze term beschrijft een situatie waarin mensen mogelijk voldoende calorieën binnenkrijgen, maar tekortkomen aan de essentiële voedingsstoffen die nodig zijn voor een gezonde ontwikkeling en een sterk immuunsysteem.

IJzertekort kan bijvoorbeeld leiden tot bloedarmoede, wat vooral vrouwen en kinderen treft. Dit verlaagt hun energieniveau, maakt ze vatbaarder voor infecties en vermindert hun cognitieve prestaties.

Calciumtekort verhoogt het risico op botbreuken en osteoporose, vooral bij oudere mensen en vrouwen na de menopauze.

Jodiumtekort, een van de meest wijdverspreide tekorten ter wereld, kan leiden tot ernstige ontwikkelingsstoornissen bij kinderen, waaronder mentale retardatie en groeistoornissen.

Seleniumtekort, kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen zoals hartfalen, verminderde immuunfunctie en spierzwakte, volgens studies zoals we die ook besproken in een eerder blog.

‍Het gevaar van desinformatie

De simplistische boodschap van EenVandaag – dat mineralentekorten geen groot probleem zijn, en er zijn voldoende andere voedingsstoffen– kan schadelijk zijn, vooral omdat het beleidsmakers, gezondheidswerkers en het publiek misleidt over de ernst van de situatie. De realiteit is dat “verborgen honger” (een tekort aan micronutriënten) een wereldwijd probleem is, dat niet alleen de gezondheid van miljarden mensen schaadt, maar ook de economische en sociale ontwikkeling belemmert.

Wereldwijd probleem

Het onderzoek in The Lancet laat zien dat mineralentekorten een wereldwijd gezondheidsprobleem vormen dat veel verder gaat dan wat EenVandaag suggereert. De effecten van deze tekorten, zoals een verhoogd risico op ziekten en cognitieve ontwikkelingsproblemen, vragen om onmiddellijke aandacht van beleidsmakers en gezondheidsorganisaties.  De boodschap van EenVandaag dat “zorgen niet nodig zijn” negeert deze wetenschappelijke realiteit en kan de broodnodige interventies vertragen.

Waarom kiest EenVandaag ervoor wetenschappelijke feiten te negeren?

EenVandaag lijkt in hun berichtgeving over mineralentekorten de wetenschappelijke feiten bewust te negeren, ondanks overweldigend bewijs uit studies zoals die gepubliceerd in The Lancet Global Health. Terwijl internationaal onderzoek duidelijk aantoont dat miljarden mensen wereldwijd te maken hebben met ernstige tekorten aan essentiële micronutriënten zoals ijzer, jodium en calcium, kiest EenVandaag ervoor deze problemen te minimaliseren. Door de complexiteit en de reële gezondheidsrisico’s af te zwakken, worden de feiten verdoezeld, en dit kan niet alleen leiden tot verkeerde voorlichting van het publiek, maar ook tot een vertraging in de broodnodige beleidsmaatregelen. Het is zorgwekkend dat media het probleem bagatelliseren, terwijl onderzoek glashelder aantoont dat deze tekorten verstrekkende gevolgen hebben voor de volksgezondheid, vooral in kwetsbare groepen zoals zwangere vrouwen en kinderen.Het negeren van deze wetenschappelijke feiten doet afbreuk aan de urgentie die nodig is om structurele gezondheidsproblemen aan te pakken en voedt het misverstand dat onze moderne voedingspatronen voldoende bescherming bieden tegen micronutriëntentekorten.

De volledige studie van The Lancet vind je hier. En het blog van Eenvandaag? Je vindt het hier. Let op je bloeddruk als je het leest.

‍