Maarten Bennis
13/5/2024
3
 min leestijd
Gezondheid

Save our Soil - Een nieuw initiatief voor een vitale bodem

Het bewustzijn over het belang van de bodem is aan het groeien, zo blijkt uit dit initiatief genaamd Save Soil. Dat is een goede zaak. Maar de weg is nog lang.

Het bewustzijn over het belang van de bodem is aan het groeien, zo blijkt uit dit nieuwe initiatief genaamd Save Soil. En dat is een goede zaak. Maar de weg is nog heel lang. Het revitaliseren van de bodem wereldwijd gaat nog decennia - als het geen generaties zijn, duren. Daar moeten we realistisch in zijn.

We worden tegenwoordig met van alles en nog wat bang gemaakt en ik wil daar niet nog een schepje bovenop doen. Ik zou eerder zeggen dat we de prioriteiten moeten veranderen. Wat is aantoonbaar dringend en wat is niet aantoonbaar dringend? En wat is het meest effectief en wat niet voor een gezonde vitale habitat?

Dan zeg ik: de bodem! Ik kan het niet genoeg benadrukken maar de bodem is letterlijk het fundament van al het leven op aarde. Zorgen we goed voor de bodem dan zorgen we automatisch goed voor onszelf. Niet alleen qua voeding maar ook qua klimaat en dan bedoel ik het micro-klimaat.

Iedereen heeft het tegenwoordig over het klimaat maar hét klimaat bestaat niet. Wat wel bestaat zijn ontelbare micro-klimaten. En je zou kunnen zeggen dat de optelsom van alle micro-klimaten het klimaat vormen. Anders gezegd, het heeft weinig zin om over hét klimaat te spreken.

Klimaat wordt in één adem genoemd met de opwarming van de aarde. Het is een misleidende framing van de feiten. De aarde heeft in zijn geschiedenis periodes van opwarming en van afkoeling meegemaakt. Daar heeft de mens nooit invloed op gehad. En warme periodes waren juist periodes van bloei terwijl koude periodes veel ellende veroorzaakten omdat oogsten mislukten wat weer leidde tot hongersnood, ziekten en volksverhuizingen met alle gewelddadige gevolgen van dien.

Als we het over micro-klimaten hebben dan is de invloed van de mens wel degelijk aantoonbaar. Niet zozeer op de opwarming van de aarde in zijn geheel maar wel op de leefbaarheid op lokaal niveau. En de bodem speelt daarin een sleutelrol.

Een bodem die water vasthoudt

Een vitale bodem is niet alleen vruchtbaar maar is ook in staat grote hoeveelheden water vast te houden plus dat de bodem bedekt is met gewassen die zorgen voor koeling van de bodem. Een bodem die relatief koel is, zal de lucht niet overmatig verhitten waardoor regenrijke wolken niet verdreven worden door opwaartse thermiek. In een notendop is de bodemerosie als gevolg van roofbouw de oorzaak dat grote delen van de wereld in woestijnen zijn veranderd.ok is het zo dat een vitale bodem enorme hoeveelheden CO2 kan opslaan. Stijging van CO2-waarden in de atmosfeer is echter niet de oorzaak van opwarming maar een symptoom van bodemerosie. Het geniale van de natuur is dat CO2 een belangrijke stimulans is voor plantengroei. Het is feiten moeder natuur's manier om bodemerosie tegen te gaan.

Het herstel van de bodem vraagt een fundamentele verandering van de manier waarop we daarmee omgaan. Mijn moeder die een fervent tuinierster is, weet mij te vertellen dat je de bodem zo min mogelijk moet verstoren. Dus niet spitten en schoffelen en al helemaal geen bestrijdingsmiddelen gebruiken. Op grote schaal betekent dat je niet moet ploegen, kunstmatig bemesten en bestrijdingsmiddelen moet gebruiken. Want al deze wijdverspreide gebruiken verstoren het bodemleven in ernstige maten. Dat heeft bijvoorbeeld als gevolg dat de natuur in een poging het verstoorde evenwicht te herstellen, onkruid welig laat tieren. Onkruid zijn planten die de helpen de zuurtegraad in de bodem te herstellen. Onkruid is dus eigenlijk een verkeerde naam.

Je kunt je voorstellen dat zonder ploegen en al die andere schadelijke methodes, landbouw er heel anders uit gaat zien dan we al eeuwenlang kennen. Dat is niet iets dat je even snel omgooit. Sterker nog de grote vraag is hoe we dezelfde opbrengsten kunnen halen als dat we nu doen. Daar is nog het nodige in te ontwikkelen. Gelukkig zijn er steeds meer boeren die bereid zijn dat te onderzoeken en in de praktijk te brengen zoals bijvoorbeeld aardappelboer Arnold uit de Noordoostpolder.

Maar als het nog zo lang gaat duren voordat onze bodems weer hersteld zijn en de mineralen bevatten die ze zouden moeten bevatten zodat planten die kunnen opnemen en via voeding in ons lichaam terecht kunnen laten komen, wat doen we dan in de tussentijd? Want zonder mineralen kan een lichaam veel minder efficiënt functioneren met alle gevolgen van dien.

Juist: suppletie!

Maar er is een wezenlijk verschil tussen de fabrieksmineralen van de drogist en de plantmineralen zoals moeder natuur het bedoeld heeft. Als je daar meer over wilt weten, lees dan verder op onze website.

Soil degradation map